İl içinde ilçe merkezleri ve daha küçük idari birimlerin esnafı, toptan mal alımlarını, idari olarak bağlı oldukları il merkezinden yapmaktadırlar. Bunun yanında, il merkeziyle ona bağlı diğer çoğu küçük yerleşim birimi arasında ulaşım kolay olduğu için, buralarda yaşayanlar perakende alışverişlerini dahi rahatlıkla merkezden yapabilmektedirler.
İl merkeziyle kırsal kesim arasında yapılan ticaretin bir başka yönü de; kırsal kesimde üretilen ihtiyaç fazlası ve ticari amaçlı tarım ürünlerinin Kayseri'de satılmasıdır. Çeşitli meyve ve sebzeler toptancı halinde veya meyve suyu fabrikalarına pazarlanmaktadır. Tahıl ürünleri, bakliyat, ayçiçeği yine çiftçi tarafından Kayseri'de tüccara satılmaktadır. Bunun yanında küçükbaş ve büyükbaş hayvanlar, şehirdeki Et ve Balık Kurumu Kombinası ve pastırma-sucuk imalathanelerinde alıcı bulmaktadır. Ayrıca süt, yoğurt, tereyağı, yumurta gibi ürünler küçük çapta da olsa köylüler tarafından şehirde satılmaktadır.
Kayseri ticaretindeki bir başka grubu ise; ekonomik etki alanındaki çevre iller ve diğer illerle olan ticari faaliyetler oluşturmaktadır. Kayseri, çevre il ve ilçelerde de olan ticareti doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle de büyük bir ekonomik etki alanına sahiptir. Söz konusu etki alanı içinde en fazla ticari ilişkide bulunduğu iller; Nevşehir, Niğde, Kırşehir, Yozgat ve Sivas'tır. Kayseri bu illere büyük ölçüde, Kayseri'de üretilen mamul ve yarı mamul sanayi ürünleri ile Kayseri dışından gelip tüccarın pazarlamasını yaptığı malları satmaktadır. Buralardan da bir kısım sanayi hammaddesi satın almaktadır.
Kayseri, bu illerin dışındaki başka illere de gerek kendi sanayi ürünlerini, gerekse başka illerden ve yurtdışından gelerek toptancı tüccarın deposuna girmiş olan muhtelif malların pazarlamasını da yapmaktadır. Bu nedenle de etki alanı içinde birinci derecede arz "sunum" pazarı konumundadır. Yukarda da belirtildiği gibi, Kayseri Şehri'ndeki toptancı tüccarın arz ettiği mallar, yalnızca yöre sanayinin ürettikleriyle sınırlı kalmamaktadır. Özellikle İstanbul, İzmir, Adana, İçel gibi başka illerden gelen sanayi ürünleri ile diğer mallar önce Kayseri merkezdeki toptancı tüccarın depolarına girmekte, buradan da Kayseri'nin etki alanındaki yerlere ulaşmaktadır.
Kayseri diğer illerden ise, pamuk, demir-çelik, petrol ürünleri, cam, orman ürünleri vs. gibi endüstri hammaddesi, makine ve motorlu taşıtlar, bazı dayanıklı tüketim malları, meyve-sebze ve giyim eşyası satın almaktadır.
Kayseri'nin ticari faaliyetlerinde üçüncü grubu ise dış ticaret oluşturmaktadır. Bu yönüyle Kayseri ticaretinin boyutları, ülke sınırlarını da aşmaktadır.
İhraç mallarının büyük bölümünü sanayi ürünleri oluşturmaktadır. Ayrıca ihraç ürünlerinde de büyük çeşitlilik vardır. Bu durum Kayseri'deki sanayiye bağlı olarak ticaretin de gelişmişliğinin bir ifadesidir. Malların ihracatı doğrudan Kayseri'deki tüccar veya firmalar tarafından yapılabildiği gibi, İstanbul'daki firmalar aracılığı ile de yapılabilmektedir. Kayseri'nin ihracatı mal bazında pek çok türde sanayi ürününü içerdiği gibi, alıcılar yönünden de Avrupa, Asya, Amerika ve Afrika'da bir çok ülkeye yönelmiş bulunmaktadır. Kayseri'nin dış ticaretinde, ihracatın yanı sıra çeşitli malların ithalatı da yapılmaktadır. İthal malları daha çok yatırım ve ara mallarıdır. İthalatı yapılan başlıca mallar; yapağı, kimyasal maddeler, kadmiyum pil malzemesi, jüt ipi, asit ve küp boyalar, azot fonksiyonlu bileşikler, iş makineleri, yatırım araç ve malzemeleridir. İthalatın yapıldığı başlıca ülkeler ise; Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, Yeni Zelanda, Avusturya, Çek ve Slovak cumhuriyetleridir. |
